With fifty-three paintings on paper Ed van der Kooy (The Hague, 1956) reflects on the current juncture, at which a volatile pandemic, racial riots and a persistent climate crisis dominate news reports. Sometimes the pictures are dark and intense. Sometimes they just appear to be idyllic, because there is a snake in the grass, disturbing the dream. In a painterly respect, too, nothing seems to be self-evident. At his request, his daughter Floortje van der Kooy (The Hague, 1993) writes her reflections on several works. For her this will turn into a way to try and understand what is going on in the world and to overcome the confusion. This publication shows the fifty-three works and ten poems and also contains the account of a conversation which publicist Kees Verbeek had with them about this unusual project.

Toen Fré J. Drost studeerde aan de kunstnijverheidsschool werd hem voorgehouden dat een kunstenaar altijd een open oog moet hebben voor de praktische kant van het leven. Veel van zijn docenten combineerden een betaalde baan waarin ze hun kennis en ervaring konden toepassen met vrij werken in hun eigen atelier. Die les heeft Drost ter harte genomen, hij ging na het afstuderen werken als ontwerper en tekenaar van reclamemateriaal. Later vond hij een baan als bewaker van de kwaliteit van reclamedrukwerk. Na werktijd en in vakanties was hij graag aan het tekenen en schilderen in zijn atelier. Een schetsboekje droeg hij altijd bij zich, mening medepassagier is tijdens de treinreis naar zijn werk door hem getekend, het liefst in karikaturale vorm. Van vakanties moest hij naar eigen zeggen uitrusten omdat het moeilijk kiezen was tussen ‘dolce far niente’ en zóveel vastleggen als maar enigszins mogelijk. De kracht van zijn kunstenaarschap lag zelfs meer in het dagelijks werk als reclameontwerper dan in zijn vrije werk in het atelier. Affiches en folders tonen hoe goed hij was als tekenaar en aquarellist. Zijn kleurgebruik is daarin zelfs beter dan in de schilderijen. Affiches uit de tijd dat hij voor drukkerij Joh. Enschedé en Zonen in Haarlem werkte, vinden via gespecialiseerde veilingsites nog steeds gretig aftrek. Met name die welke hij maakte in opdracht van de N.S.

Met drieënvijftig schilderingen op papier reflecteert Ed van der Kooy (Den Haag, 1956) op het huidige tijdsgewricht, waarin een grillige pandemie, rassenrellen en een aanhoudende klimaatcrisis de nieuwsberichten bepalen. Soms zijn de beelden duister en heftig. Soms lijken ze idyllisch want schuilt er een addertje onder het gras dat de droom verstoort. Ook schilderkunstig blijkt niets vanzelfsprekend te zijn. Op zijn verzoek schrijft dochter Floortje van der Kooy (Den Haag, 1993) bij enkele werken haar overpeinzingen. Het wordt voor haar een manier om te snappen wat er gaande is en de verwarring de baas te worden. Deze uitgave toont de drieënvijftig werken en tien gedichten en bevat tevens de weerslag van een gesprek dat publicist Kees Verbeek met hen voerde over dit bijzondere project.

Je kunt niet anders concluderen dan dat Jan Vosters speelt met de natuur, met verf en met onze waarneming. Het is eigen aan de verbeelding van mensen dat ze in de natuurlijke omgeving tekens kunnen zien. Dat is betekenis geven: dingen interpreteren als een teken. Dat doen we voortdurend. De horizon einder noemen, terwijl we weten dat het land daarachter verdergaat. Een wolk dreigend noemen, het land onherbergzaam, een boom eenzaam, het licht onheilspellend, allemaal voorbeelden van hoe we de natuur, die in principe onverschillig staat tegenover de schepselen die erin rondlopen, karaktereigenschappen toekennen. Dit is het ware onderwerp van de kunst van Jan Vosters. Het is het grootse toneel waar hij in zijn element is. Het schijnbaar bekende raadselachtig maken, de vraag oproepen wat echt is en wat een droombeeld, waar werkelijkheidsbeleving raakt aan geloof en bijgeloof. Wat betekent het dat hij dit boek Het ware licht wilde noemen? Is het laatste licht niet zoiets als de laatste trein, wel van dag tot dag te benoemen maar niet in absolute termen? Of is het toch de tegenhanger van het eerste licht, het scheppingsuur of de geboorte, gaat het over ondergang of de dood? Het zal allemaal afhangen van de dag, van de stemming van het moment. (Uit: ‘Het hoofd en de wolken’ door Rob Smolders)

Marinus van Beek, was een gewone Hollandse jongen, in 1921 geboren in Utrecht. Als oudste zoon van een kruidenier wordt hij vertegenwoordiger in vleeswaren. Maar hij heeft een droom: hij wil beeldhouwer worden. Zijn dramatische verhaal speelt zich af in 1940-1945, tijdens de oorlogsjaren, wanneer hij zich aansluit bij een groep andere jongens om de mensen te overtuigen van de kwade bedoelingen van de Duitse bezetter. Maar in hun acties gaat het mis. Hij wordt door de vijand gezocht. Dankzij de hulp van een mooi, lief meisje weet hij aan de dood te ontkomen. En met behulp van een aantal beeldhouwers is hij in staat een meesterstuk te realiseren. Met deze grote creatie is deze jongen na de bevrijding een man geworden en krijgt hij erkenning als de beeldhouwer Marius. In dit boek vindt u zijn herinneringen aan die periode.

Ieder jaar verblijft kunstenaar Francisca Tollenaar (1954) een aantal maanden in Frankrijk. Zij is gefascineerd door het liefelijke van la douce France maar houdt ook van het oeroude van de landschappen. Met de fiets, haar rijdend atelier, gaat ze op zoek naar vergezichten waarin in de ruimte zich duidelijk manifesteert. ‘Op een zonnige dag buiten in de open lucht middenin het landschap een berg schilderen in Frankrijk is niets anders dan totale vervulling! De berg zegt mij hoe hij geschilderd wil worden, hoe hij uit de grond komt en bedekt wordt, en onthult vergezichten achter hem. Ook het schilderij begint nu deel te nemen in de trialoog. Intussen begin ik mijzelf steeds vrijer te voelen. Er is ruimte! De berg leeft en ik leef!! Schilderen is een spel van steeds je blik openen, helemaal open zijn. Het buiten schilderen vraagt om stille reflectie.’ Francisca’s werk is kleurrijk, gelaagd, poëtisch en verhalend. Het beweegt zich op het grensvlak tussen figuratief en abstract. Door het beeldritme leeft en ademt het. Het straalt met licht van binnenuit, met toonschakeringen en veel ruimte.