De schilderijen van kunstenaar Anutosh lijken een blik te werpen op ondefinieerbare landschappen waarbinnen mysterieuze vormen zich vrij kunnen bewegen. De kunstenaar geeft de kijker de ruimte om vormen en kleuren naar eigen inzicht een betekenis te geven en te bepalen waar hij een uitzicht op heeft. Voor Anutosh is zijn werk een zoektocht binnen de schilderkunst naar een eigen beeldtaal in vormen, texturen, kleuren en technieken. Niet alleen het zoeken naar schoonheid en harmonie maken daar deel van uit, maar ook naar beklemming en bedreiging. Deze aspecten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden in zijn werk. Op het eerste gezicht lijkt het werk ons een toegankelijke, natuurlijke ruimte te tonen, maar als we langer kijken zien we een ondoorgronde-lijke wereld die geheimen in zich draagt. De buitenkant van de boomtakken, de bast, laat onze buitenkant zien, wat we willen representeren, wat we willen zijn. De roze vormen geven een inkijkje in de binnenwereld. Buitenkant en binnenkant zijn als masker en kern; de kwetsbare kern wordt beschermd door de bast aan de buitenkant. Het is een metafoor voor hoe verschillend de binnenwereld kan zijn in vergelijking tot de zichtbare werkelijkheid. Jona van Zetten, conservator UMC Utrecht

Loes Ham - Schaduw van de Lichtval Loes Ham (Rotterdam, 1953), maakt materieschilderijen, werk waarop door gebruik van een medium, pigment en minder voor de hand liggende materialen als zand, gips of papier een meer of minder krachtig reliëf ontstaat. Bij de totstandkoming speelt toeval een grote rol. Ham beschikt over een ezel, die ze kan kantelen waardoor het nog vloeibare medium in beweging komt en onverwachte vlakken, lijnen en oneffenheden ontstaan. Het is een proces van sturen en loslaten. Door het reliëf wordt ook de invalshoek van het licht belangrijk. Opvallend is Hams kleurgebruik. De primaire kleuren vindt zij te hard en direct en liever gebruikt ze versluierde tinten als donkerrood, oker en zwemen van blauw. Het werk doet hierdoor vaak mysterieus aan. De schilderijen van Loes Ham zijn honderd procent abstract. In figuratie is zij niet geïnteresseerd. Daardoor is het geen gemakkelijk werk, waar men zo even langs kan lopen. De natuur is voor haar een belangrijke inspiratiebron. Oeroude landschappen hebben haar voorkeur. De indrukken die ze opdoet tijdens lange wandelingen vinden hun weerslag in haar werk: 'Natuur is waar ik vandaan kom en waar ik heen ga.' Het werk vraagt van de kijker een open en onbevangen blik, zonder verwijzing naar de ons omringende werkelijkheid - het is zijn eigen werkelijkheid. De kijker moet bereid zijn het te omarmen, zodat hij toegang tot het werk krijt, erin kan ronddwalen en zijn eigen emoties ontmoeten. Om dit niet te sturen, geeft zij haar werk geen titels.

Na zijn succesvolle werkperiode in de studio van Livingstone Projects Berlijn in 2014, waar hij met verfblik en al rondzwierf door de stad en onder meer de gevels van de belangrijkste galeries en musea portretteerde, gaat Jan Wattjes (Den Haag, 1981) weer een stap verder. Zijn kunstwereld wordt uitgebreid met geabstraheerde ge-vels van lege galeries in onder andere New York, Londen, Brussel, Amsterdam en Den Haag waarin de bekende white cube wordt omgezet in een conceptuele vorm. De lege ruimtes verbeelden de schemerzone tussen tentoonstellingen. Zijn eerder onderzochte concept van de mental studio in 2010 (het kunstwerk voordat het zich materialiseert) wordt hierin de mental gallery, de expositie voordat deze werkelijkheid wordt en de imaginaire mogelijkheid voor de kunstenaar om overal zijn werk te exposeren. In 2016 werden de schilderijen en panelen in een ruimte-lijke installatie bijeengebracht in de Livingstone gallery in Den Haag onder de titel Off the Wall. Met het werk Galerie Werner Bommer Zurich, 2016 werd hij genomineerd voor de Koninklijke Prijs. Op Art Rotterdam 2017 is een monumentale installatie van Jan Wattjes te zien als onderdeel van de tentoonstelling Prospects & Concepts van het Mondriaan Fonds, samengesteld door gastcurator Stijn Huijts, Directeur Bonnefanten Museum Maastricht.

Vanaf 1880 zoeken vele kunstenaars nieuwe inspiratie op nog ongerepte plekken in en om Nunspeet en Elspeet. Daar vormt zich eind 19de eeuw een kunstenaarskolonie. In eerste instantie lijken het alleen mannelijke kunstenaars te zijn, maar ook vrouwelijke kunstenaars trekken naar deze omgeving om te schilderen. Het is een periode waarin steeds meer vrouwen het penseel ter hand nemen om als kunstenaar van te leven. Zij hebben een opleiding gevolgd aan de academies van beeldende kunsten in Den Haag, Rotterdam en Amsterdam, waar zij veelal in damesklassen les kregen. Sommige vrouwen gaan in de leer bij een kunstenaar of gaan zelfs naar Antwerpen of Parijs voor hun opleiding. Uit een inventarisatie blijkt dat in de periode 1880-1950 ruim vijftig kunstenaressen voor kortere of langere tijd op de noordelijke Veluwe werkzaam waren. Van het leven en werk van veel van deze vrouwen is weinig bekend, maar in deze uitgave blijkt dat zij een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de kunstenaarskolonie op de noordelijke Veluwe. In dit boek maakt u kennis met zestien getalenteerde kunstenaressen die in deze regio hebben gewerkt: Sientje Mesdag-van Houten (1834-1909), Marie Wandscheer (1856-1936), Chrisje van der Willigen (1850-1931), Hedwig Kleintjes-van Osselen (1871-1936), Blanche Douglas Hamilton (1853-1927), Aletta van Thol-Ruijsch (1860-1930), Stans Balw (1863-1954), Meta Cohen Gosschalk (1877-1913), Suze Robertson (1855-1922), Ima van Eysinga (1881-1958), Anna Kerling (1862-1955), Anna Lehmann (1876-1956), Jo Koster (1868-1944), Kitty van der Mijll Dekker (1908-1994), Guusje Sundermeijer (1923) en Gaby Bovelander (1931).

De sculpturen, installaties en werken op papier van de Duitse kunstenaar Manfred Schneider (München, 1959) zijn verontrustend en mysterieus en zitten vol met details die vragen om te worden ontcijferd. De combinaties van natuurlijke elementen met flarden tekst, vaag herkenbare sprookjesfiguren en Mercedes sterren maken dat bijna onmogelijk. Het werk van Schneider verwijst met typisch Duitse symbolen als het bos, de Romantiek, de Volkswagen en politieke slogans - naar de geschiedenis van Duitsland en met name naar de sociale en politieke groeperingen vanaf de jaren 60 tot heden. Schneiders werk typeert zich door de omwenteling en transformatie. Niet alleen van de onderwerpen, maar ook door de omkering van technieken. Zijn werken op papier hebben het formaat van schilderijen en vice versa; sculpturale installaties van druipende Mercedes busjes verwijzen naar de schilderkunst. Manfred Schneider woont en werkt in Berlijn en was een leerling van toonaangevende kunstenaars als Martin Kippenberger en Ilya Kabakov aan de kunstacademie van Frankfurt.

'Het was iets met eindeloze ijstijden, waardoor het land was gevormd. Schurende krachten, felle winden. Meer wilde ik er niet van weten. Het land lag daar en dat was genoeg. Land van koude kloeten aarde, stenen en sompige vennen. Brandend in de zon in de zomer. In de winter kaal en bonkig. In mijn hoofd kreeg ik al die beelden makkelijk bij elkaar. Als visionair van het verleden.' Overal in Drenthe liggen ze. Die grafheuvels. Een prehistorische grafheuvel kan soms wel vierduizend jaar oud zijn. In het hart van de heuvel ligt iemand begraven. Eén persoon, soms meer. Als je zou gaan graven, zou je de vage afdruk in het zand kunnen zien van een persoon op zijn zij met opgetrokken knieën. Een echo uit steen-, brons-, of ijzertijd, een zucht van een contour die de inspiratie vormde voor mijn landschapsfoto's van de grafheuvels. Maarten Westmaas, 2017

Voor de kunstenaar Mattie Schilders zijn het paradijs, de Hof van Eden en Het Beloofde Land intrigerende inspiratiebronnen waar hij in zijn nieuwste project 'Once a world', een eigen artistieke invulling aan geeft. In 1986 doorkruiste hij het gebied waar het vroegere Mesopotamië lag, het land van de rivieren Eufraat en de Tigris. De steppen- en woestijnlandschappen die de kunstenaar er waarnam, herinnerden nauwelijks aan het vruchtbare land van melk en honing, vrede en voorspoed, dat er ooit geweest moet zijn. Deze constatering vergrootte voor Mattie Schilders het spanningsveld tussen de bestaande en de gedroomde werkelijkheid, tussen heden en verleden. De huidige tijdgeest weerspiegeld hierbij veel van de zoektocht die mensen ondernemen op zoek naar hun eigen 'safe haven', hun paradijs. Mattie Schilders werkte de afgelopen 3 jaar hard aan het totstandkomen van een project genaamd 'Once a world'. Het betreft hier zijn persoonlijke zoektocht naar die plaatsen, locaties en vooral die landschappelijke situaties waar hij als schilder van het 'landschappelijke', inspiratie vond, maar zich vooral ook gelukkig kon voelen. Het was deze inspiratie die de leidraad vormde voor een groot aantal nieuwe tekeningen, gouaches, schilderijen en fotografische collages, dit met 'Once a world' als titel. Deze nieuwe monografie geeft op bijzondere wijze weer, waar het hier bij deze kunstenaar in zijn persoonlijke avontuur om gaat.

Je kunt gefascineerd zijn door een uitbundig verflandschap zoals Jolanda van Gennip ze schildert, en toch geen woorden weten voor wat het voorstelt of wat het met je doet. Moest je het aan een ander uitleggen, dan zou je iets kunnen proberen als: een gestold oppervlak dat doet denken aan een stenig landschap. Misschien een plek op een andere planeet. Jolanda van Gennip zal het niet bevestigen of ontkennen. Zij weet wanneer ze aan een nieuw doek begint ook niet wat het resultaat zal zijn. En toch komen de beelden uit haar hoofd, haar herinnering, haar gevoel voor het materiaal, ruimte en licht. Ze worden niet bedacht. Ze moeten ontstaan door het werken met de stroperige verfmassa en het resultaat moet eruitzien of het gewichtloos en vanzelfsprekend is. In de twintig jaar die ze schildert heeft ze een eigen wereld geschapen, met eigen regels die aansturen op een evenwicht dat ze tegelijkertijd op de proef moet stellen. Dat zij er weinig woorden aan wil besteden betekent niet dat deze wereld ondoordringbaar is. Het schilderij is misschien geen verhaal, maar wel een uitnodiging erin binnen te treden. Sommigen worden verleid door de kleurenpracht, anderen door de stugge structuur of de kracht waarmee verf tot een nauwelijks begaanbaar terrein is gevormd. Uiteindelijk vindt iedereen er toch eigen woorden voor, natuurimpressies, dichterlijke taal, een vergelijking met het licht bij ondergaande zon. Dat is het moment waarop het schilderij meer zegt dan wat de maker erover had kunnen vertellen. Dan kan zij er afstand van nemen, en een ander toelaten het in zijn hart sluiten.

Na een onderbreking van bijna een jaar van zijn schilderactiviteiten ontstond eind 2011 het schilderij The sleeping Giant I. Achteraf gezien was dit de kennismaking met de schilderijenreeks The Broken Promised Land, die nu vijf jaar later bijna vijftig doeken omvat. De tuin van zijn Franse zomerverblijf is de steeds terugkerende locatie die Arie van Gees kiest als vertrekpunt, om er de solitaire protagonisten, meestal opgedoken in de droom, een rol van betekenis te laten vertolken. De zachte waanzin van het illusoire is het belangrijkste ingrediënt waaraan een schilderij in Arie's ogen moet voldoen. In het botanische labyrint van schijn en wezen geven de oude bekenden uit zijn oeuvre Alice, Bambi en Pinokkio wederom acte de présence, maar ook nieuwe elementen en fenomenen zoals Auschwitz, Anubis, Vincent & Theo van Gogh, Ganesha, Hanuman, geketende Makaken in travestie en de gemaskerde dwergen Martin Luther King en Jimi Hendrix maken hun opwachting in het paradijselijk ogende niemandsland. Het onstoffelijke, troostrijke licht dat in geen enkele verftube is te verkrijgen, speelt een belangrijke rol in het geheel en Arie van Geest beschouwt het derhalve als de trait d'union, die de afzonderlijke werken met elkaar verbindt. The Broken Promised Land vertegenwoordigt het imaginaire domein van de verbeelding maar is tegelijkertijd een compensatie ontsproten uit de vaak zo paradoxale werkelijkheid vol rook en spiegels.

Raph de Haas (1952) werd geboren in kasteel Neubourg in Gulpen, als zoon van de bekende kunstenaar Aad de Haas en zijn vrouw Nel Koekman. Hij groeide op in kasteel Strijthagen in Schaesberg. Sinds 1972 in hij werkzaam als beeldend kunstenaar, aanvankelijk in Limburg, vanaf 1986 in Rotterdam.

Carlos Sagrera (1987, Madrid) toont in zijn schilderijen interieurs, ateliers of ruimtes waar de tijd lijkt te hebben stil gestaan. De ruimtes roepen meteen associaties op uit het verleden, als kijker vraag je je af of het bestaande interieurs zijn of dat ze zijn bedacht door de kunstenaar. Je wordt nieuwsgierig naar het achterliggende verhaal en associeert wat je ziet met je eigen verleden of met foto's van vervlogen tijden. De afgebeelde meubels en voorwerpen herkennen we als die uit de jaren '50 en '60. Dit was de tijd waarin de grootouders van Carlos hun huis inrichten in de heersende mode. Dit was tevens het huis waar Carlos als kind woonde. Het zijn picturale representaties van ruimten waar hij heeft gewoond, vanaf zijn jeugd tot op heden. Sagrera werkt met een foto archief van de plekken uit zijn verleden die hij vergelijkt met het heden. Zo verbind hij niet alleen verleden en heden maar ook zijn eigen ervaringen en herinneringen van deze plaatsen spelen een belangrijke rol in het werk. Sagrera is een groot bewonderaar van de Nederlandse 17e-eeuwse schilders en weet deze periode uit de kunstgeschiedenis die hem zo inspireert op een heel eigentijdse manier te interpreteren. Hij wisselt zijn zeer verfijnde realistische stijl af met abstracte elementen. Zijn werk beweegt zich dus tussen figuratief en abstract. Het verstrijken van de tijd, de huiselijke verwering, het collectieve en eigen geheugen, de kunstgeschiedenis en het mysterieuze van het leven van alledag zijn typerende thema's in zijn werk. Hij ontving na het voltooien van zijn academie in Spanje een stipendium om te werken in de befaamde Spinnerei in Leipzig. Sagrera voelt zich verwant aan de schilders van de Leipziger Schule en weet een eigen interpretatie te geven van de werkelijkheid in zijn collageachtige werk waar de vervreemdende ruimtes deels verbluffend realistisch zijn weergegeven en andere delen een grote mate van abstractie tonen.

Via overwegend vrij gewone stoelen en een enkele keer een tafel slaagt Herman Kuypers erin om tal van intermenselijke en universele thema's van een bijzondere kan te belichten. Dit doet hij met een vaardige hand en met zichtbaar vakmanschap én plezier. Zijn associatief sterke beelden hebben een grote archetypische kwaliteit. De stoelen die Herman Kuypers in de loop der jaren in uiteenlopende situaties heeft verbeeld vormen voor hem een soort familie, alle door hem ooit getekende stoelen maken er deel van uit. Eenzaam, verloren in de massa, verzameld in een kring, beschadigd, trots, raadselachtig, kleurrijk of onmogelijk, niets is onmogelijk. In elk willekeurig gezin hebben stoelen veelal een vaste plek en iedereen heeft ook zijn lievelingsstoel. Het is een indirecte manier om iets te zeggen over het begrip 'familie' waar sommige zaken direct heel duidelijk zijn en andere pas later opvallen. Natuurlijk is het ook een verwijzing naar de sitcom uit de jaren '70, waar eigenlijk ook niets was wat het leek en de verrassing of zo u wilt grap steeds weer zat in het spelen met het anticiperen van de kijker op het vertrouwde. Via de titels geeft hij een onverwachte extra 'lading' aan veel van de werken en blijkt hij ook niet gespeend van humor, een verademing in de vaak zo serieuze kunstwereld. 'Leerstoel', 'Rietveld' of 'Schildersstoel' zijn in dit verband zo vreemd nog niet, maar wat te denken van 'Prothese' of "Transplantatie' om maar te zwijgen over "Optocht', 'Spiegel' of 'Shadowdancing'? Nu zult u zich afvragen: "Vanwaar die fascinatie voor stoelen?" Een deel van het antwoord zit 'm in het bijzondere van het gewone waar Kuypers door gegrepen is. Het heeft zeker ook te maken met zijn voorliefde voor het perspectief, een logische basis die nu eenmaal onontbeerlijk is voor een stoel, waardoor deze zich beter voegt in de diverse perspectivische grids. Of hiermee alles verklaart is? Het antwoord op bovenstaande vragen zal allicht gezocht en wellicht gevonden worden in het verschenen prachtige boek "All-in the Family" - van Herman Kuypers. Met een zwaartepunt op de laatste ruim tien jaar is dit boek ook een kroon op 25 jaar consistent kunstenaarschap.